Diagnoza Więzi Rodzinnych Dzieci i Młodzieży

• autorzy: Aleksandra Lewandowska-Walter, Magdalena Błażek, Witold Bruski
• kategoria narzędzia: NK
• sposób badania: badanie indywidualne
• diagnozowany obszar: diagnoza więzi rodzinnych
• grupa wiekowa: 5;00-15;11
• użytkownicy: psycholodzy

Narzędzie składa się z 15 zabaw opisanych w podręczniku, oraz przygotowanych do ich przeprowadzenia pomocy. Wykorzystanie wybranych z zestawu zabaw w diagnozie dziecka pozwala na ocenę spójności systemu rodzinnego, czyli siły i jakości więzi uczuciowej pomiędzy członkami rodziny, hierarchii osób ważnych w życiu dziecka  oraz granic rodziny zewnętrznych i wewnętrznych (pomiędzy członkami rodziny). Na podstawie przebiegu zabaw wnioskować można o rodzajach problemów, których doświadcza dziecko oraz o ocenie zasobów członków rodziny do radzenia sobie w trudnych sytuacjach (w percepcji dziecka). W trakcie badania możliwe jest poznanie dziecięcej oceny kompetencji opiekuńczo-wychowawczych matki i ojca oraz stopnia zaspokojenia potrzeb dziecka przez każdego z rodziców.

Zastosowanie:

Narzędzie do „Diagnozy więzi rodzinnych dzieci i młodzieży” może być wykorzystane przez psychologów i pedagogów w instytucjach, których zadaniem jest zarówno diagnoza sytuacji rodzinnej, jak i wspieranie rodziny w sytuacjach kryzysowych (np. separacja i /lub rozwód rodziców, rekonstrukcja rodziny, umieszczenie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej, choroba w rodzinie). 

Osoby badane:

Narzędzie stosowane może być w diagnozie dzieci w wieku 5 – 15 lat. Zabawa stwarza możliwość opowiedzenia przez dziecko o swoich problemach i ujawnienia ich, co bywa trudne dla dzieci młodszych (brak kompetencji poznawczych i umiejętności radzenia sobie z emocjonalną warstwą doświadczeń), ale też dla dzieci starszych i adolescentów (lęk, niepokój, poczucie zdradzania tajemnicy, konflikty lojalnościowe, poziom stresu uniemożliwiający skorzystanie z zasobów poznawczych). W przypadku badania dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, zabawa sprzyja wyrażaniu emocji, ale także eksperymentowaniu z różnymi sposobami poradzenia sobie z nimi. Zabawa redukuje napięcie związane z doświadczaniem dyskomfortu emocjonalnego, pojawiającego się w kryzysowej sytuacji, i sprawia, że omawianie nieprzyjemnych przeżyć staje się możliwe, a tematy z nimi związane są bardziej dostępne. Mniej propozycji zabaw w zestawie przeznaczonych jest dla młodzieży, co jest związane z możliwością korzystania z szerszego wachlarza innych narzędzi diagnostycznych w przypadku tych badanych. Doświadczenia z pracy z wykorzystaniem prezentowanego narzędzia wskazują jednak, że taka forma diagnozy relacji rodzinnych przynosi pozytywne rezultaty w pracy z dziećmi do 15 lat roku życia.